Podróżując po Grecji trzeba mieć na uwadze że jesteśmy w kraju mającym długą historię i bardzo bogate dziedzictwo kulturowe. 

Tu narodziła się demokracja, filozofia, igrzyska olimpijskie oraz wiele obiektów z tym związanych. Dowodem na to jest 18 obiektów Dziedzictwa Kulturowego wpisanych na listę UNESCO.

Jednym z nich jest Akropol ateński  wpisany na listę UNESCO w 1987 roku, który dzisiaj odwiedzimy.

Znajduje się na wapiennym wzgórzu o wysokości względnej 90 metrów. W czasach mykeńskich na wzgórzu zbudowano cytadelę, zaś w okresie późniejszym Akropol stał się miejscem kultu.

Pierwsze wybudowane świątynie zostały zniszczone w pierwszej połowie V wieku p.n.e podczas wojen toczonych pomiędzy imperium perskim a greckim państwem polis.

W 447 roku p.n.e zapoczątkowano odbudowę Akropolu a pierwszą budowlą z inicjatywy Peryklesa był budynek Partenonu. W następnych latach wybudowano budynek bamy Propyleje (438 p.n.e), świątynię Ateny Nike (424 p.n.e), Erechtejon (406 p.n.e).

Poniżej plan Akropolu z zaznaczonymi miejscami poszczególnych obiektów.

1. Partenon

2. Stara świątynia Ateny

3. Erechtejon

4. Statua Ateny Nike

5. Propyleje

6. Świątynia Ateny Nike

7. Eleusinion

8. Sanktuarium Artemidy Brauronia

9. Chalkoteka

10. Pandrosejon

11. Dom Arrefor

12. Ołtarz Ateny Polias

13. Świątynia Zeusa Polieusa

14. Sanktuarium Pandiona

15. Odeon Heroda Attyka

16. Stoa Eumenesa

17. Świątynia Asklepiosa

18. Teatr Dionizosa

19. Odeon Peryklesa

20. Temenos Dionozosa

21. Aglaurejon

26 września 1687 – flota wenecka podczas bitwy z Turkami ostrzelała Akropol, powodując eksplozję prochu zgromadzonego na Akropolu, uszkadzając wiele budowli. Dalsze zniszczenia dokonał  w latach 1801 - 1812 lord Elgin wywożąc do Londynu wiele marmurów. W roku 1975 rozpoczęto na dużą skalę rekonstrukcję zniszczonych zabytkowych budowli Akropolu. Poniżej wygląd Akropolu na XX wiecznej ilustracji  - stan obecny pokażą  moje zdjęcia.

 

Po kilkudziesięciu metrach od wejścia, z punktu widokowego na zachodnim stoku Akropolu ateńskiego rozpościera się widok na znajdujący się poniżej odeon Heroda Attyka. Uważany jest za największy i najładniejszy z odeonów starożytnych.

 

 

Obiekt został wybudowany w roku 161 p.n.e przez  rzymskiego działacza politycznego i męża stanu w stylu teatrów rzymskich Heroda Attyka.

Trzykondygnacyjna scena ma szerokość 35 metrów a cały budowla była kiedyś zakryta dachem z drewna cedrowego co poprawiało akustykę. Na widowni w 32 rzędach może zasiąść od 5 do 6 tysięcy widzów. 

 

W czasach teraźniejszych w odeonie Attyka odbywają się coroczne spektakle teatralne, koncerty i festiwale muzyczne w ramach Festiwalu Ateńskiego. Występowali tu znani artyści z całego świata, między innymi włoski śpiewak operowy - Luciano Pavarotii, hiszpański śpiewak tenorowy - Placido Domingo, grecka śpiewaczka operowa - Maria Callas. 

 

Odeon Attyka poza koncertami jest niedostępny dla zwiedzających, ale jest doskonale widoczny z góry podczas wchodzenia na Akropol - po minięciu wejścia należy patrzeć na prawo.

 

 

Podchodząc wyżej dochodzi się do budowli wejściowej prowadzącej w obręb murów otaczających Akropol - ta budowla to Propyleje.

 

 

 

Ta monumentalna budowla została zaprojektowana i wybudowana przez architekta greckiego Menesiklesa. Jej budowę rozpoczęto w 438 roku p.n.e. i po pięciu latach przerwano i nigdy nie dokończono.

 

 

Pomimo tego, stojąca na stoku wzgórza budowla swoją wielkością, wysokością kolumn robi ogromne wrażenie.

 

 

To w tym miejscu, na schodach ograniczonych powierzchnią zatrzymuje się większość turystów by podziwiać zarówno budowlę jak i ładny widok na Ateny - wynikiem jest ciągły tłok na schodach. Z tego miejsca można doskonale zobaczyć dorycką świątynię poświęconą Hefajstosowi i Atenie, patronom rzemiosła, znajdującą się w dzielnicy Keramejkos na tzw. Agorze ateńskiej, którą po obejrzeniu Akropolu również odwiedzimy.

 

Wchodząc po schodach przez Propyleje po lewej stronie widać okazały marmurowy cokół umieszczony w tym miejscu przez króla Pergamona Eumenię na którym stał kiedyś pomnik czterech koni z kwadrygą dla upamiętnienia jego zwycięstwa w czasie igrzysk Panatyenii z 178 roku p.n.e. 

W roku 27 p.n.e. ateńczycy postawili na tym cokole posąg rzymskiego Agryppy, dobroczyńcy miasta - stąd dzisiejsza nazwa Monument Agryppy.

 

 

Zaś po prawej stronie Propyleje, zadzierając głowę możemy ujrzeć na murach małą  Świątynię Ateny Nike - Ateny Zwycięskiej.

Została wybudowana z marmuru według projektu architekta Kallikratesa w roku 437 p.n.e. Prace przy jej budowie zostały przerwane przez wojnę na Peloponezie, a świątynia została ukończona dopiero w latach 427-424 p.n.e.

Odrestaurowana w 2010 roku świątynia ma po stronie wschodniej i zachodniej jońskie galerie kolumnowe. W miejscu dzisiejszej świątyni w XIII wieku p.n.e. stał bastion mykeński.

 

 

 

 

Po przejściu bramy Propyleje, pośrodku Akropolu stoi ogromny budynekPartenonu którego budowę rozpoczęto w 447 roku p.n.e., a zakończono w roku 432 p.n.e.

 

 

 

 

 

 

Partenon, zwany również jako Pertenos lub Pwaretona został przez architekta greckiego Iktinosa oraz Kalikratesa, zaś rzeźby wykonywał  grecki rzeźbiarz Fidiasz. Budynek w porządku doryckim był poświęcony Atenie Pertenos (Atenie Dziewicy).

Cały budynek jest w kształcie prostokąta otoczonego kolumnadą złożoną z 46 kolumn. Kiedyś w środku stał wysoki na 11 metrów posąg Ateny Partenos wykonany przez Fidiasza  ze złota i kości słoniowej.

 

 

Posąg był jednym z cudów świata antycznego strawionym 200 lat p.n.e przez pożar. Na górnym fryzie Partenonu  wykute były w marmurze sceny z mitologicznych wojen  między innymi walka bogów i tytanów, walki Lapitów z centaurami, walka Greków z Amazonkami, zdobycie Troi, oraz procesja mieszkańców Aten związaną ze świętem obchodzonym ku czci Ateny.

Większość tych rzeźb została zniszczona podczas oblężenia Aten przez Wenecjan w 1687 roku, kiedy to doszło do wybuchu prochu składowanego na Akropolu.  Wiele ocalałych rzeźb zostało za zgodą okupanta tureckiego wywiezione przez lorda Algina do Anglii jako tzw."marmury Elgina". Do dnia dzisiejszego nie zostały zwrócone Grekom. Rzeźby były pokryte polichromią co przedstawia obraz namalowany przez holenderskiego malarza, pasjonata starożytności - Lawrenca Atma-Tadema.

Od kilkudziesięciu lat Partenon jest odbudowywany przy użyciu zachowanych fragmentów zgromadzonych w czasie prac archeologicznych i uzupełnianych współczesnymi marmurowymi fragmentami. 

  

Po północnej stronie Partenonu znajduje się plac z fundamentami starej świątyni Ateny z ok. 525 - 500 roku p.n.e. To sanktuarium Ateny stało prawdopodobnie na pozostałościach pałacu mykeńskiego - zostało zniszczone przez Persów w 480 roku p.n.e. Tuż za fundamentami stoi Erechtejon.

 

 

Erechtejon jest pozostałością wybudowanej w 406 roku p.n.e. świątyni Ateny i Posejdona - bóstw, które wg legendy walczyły ze sobą o miano patrona Aten.

 

Budowla wybudowana przez Fidiasza - nazwa pochodzi od imienia Erechteusz, herosa ateńskiego i króla Aten.

 

  

Najładniejszą częścią tej budowli jest niewątpliwie południowy portyk nazywany "Portykiem z kariatydami" tj. podpór na kształt kobiet dźwigającymi elementy architektoniczne budowli.

 

Oprócz tych pokazanych budowli na Akropolu było wiele innych budynków które nie zachowały się do dnia dzisiejszego. Prowadzone od wielu lat wykopaliska odkrywają coraz więcej fragmentów które będą w przyszłości wykorzystywane do odtworzenia tych 2500 letnich zabytków.

 

 

   

My przechodzimy obok budynku Muzeum znajdującego się na górnym Akropolu - tu w zgromadzone są zbiory odnalezione w czasie wykopalisk. Obok muzeum, po południowej stronie Akropolu znajduje się doskonały punkt widokowy na Ateny i następne zabytki zlokalizowane u podnóża Akropolu.

Bezpośrednio w dole doskonale widać teatr Dionizosa, a za nim nowy budynek Muzeum Akropolu wybudowany w latach 2003 - 2007 nad istniejącym stanowiskiem archeologicznym. Wstęp do muzeum w 2017 roku - 5 euro.

W muzeum są prezentowane znaleziska z Akropolu, między innymi fragment fryzu panatenajskiego dłuta Fidiasza z procesją upamiętniającą narodziny Ateny.  Cały fryz miał długość 160 metrów, przedstawiono na nim 378 postaci ludzkich i boskich oraz 200 zwierząt. W tym muzeum znajduje się 50 metrów tego fryzu.

Na prawo od Teatru Dionizosa ciągną się w kierunku Amfiteatru Heroda Attyka pozostałości  muru Eumenów (stoa Eumenów). Została zbudowana na stoku wzgórza Akropol a nazwa pochodzi od jej budowniczego - Eumenesa II. W architekturze greckiej była to wolno stojąca hala kolumnowa przeznaczona do handlu i wykonywania zadań administracyjnych - chroniła przed deszczem i żarem.

 

 

I tak oto zaczynając zwiedzanie Akropolu od zobaczenia Amfiteatru Heroda Attyka kończymy również nim, zmierzając  do wyjścia wzdłuż południowej strony Partenonu. 

 

Oprócz nagromadzenia zabytków na wzgórzu Akropol służy ono jako doskonały punk widokowy na całe Ateny rozlokowane wokół kilku wzgórz.Na koniec relacji kilka zdjęć okolicy wykonane z Akropolu.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Wychodzimy ze wzgórza Akropolu tą samą bramą co wchodziliśmy,  w ramach biletu łączonego ruszamy obejrzeć starożytną Agorę ateńską, Agorę rzymską i Bibliotekę Hadriana. W 2017 roku bilet łączony to wydatek 30 euro. Wstęp na sam Akropol - 20 euro.

 

Zapraszam do obejrzenia części II i III:  >Grecja - Ateny. Część II - Agora ateńska, Agora rzymska , Biblioteka Hadriana. 

                                                     >Grecja - Ateny. Część III -Narodowe Muzeum Archeologiczne. 

 

Powrót do strony głównej: STRONA GŁÓWNA